Logo PTE

Polskie Towarzystwo Endokrynologiczne
Oddział Śląski


underconstr.gif (771 bytes) 

Do góry

Biuletyn nr 13 (luty 1999)

XVI Zjazd PTE już za 8 miesięcy

Zjazd PTE w Internecie

Gratulacje dla dr hab. n. med. Beaty Kos-Kudły

Streszczenie rozprawy habilitacyjnej pt. "Stężenie wybranych hormonów kory nadnerczy i jajników u pomenopauzalnych kobiet z astmą oskrzelową poddanych hormonalnej terapii zastępczej"

Specjaliści-endokrynolodzy w naszym rejonie

Informacja o kursach w Śl.A.M.

IX Sympozjum Sekcji Chirurgii Endokrynologicznej PTE

Pełni bólu żegnamy Profesora Jana Skrzypka...

Konferencja naukowa endokrynologów dziecięcych

Spotkanie KRRT w Gliwicach

Sprawozdanie z części patomorfologicznej drugiego posiedzenia KRRT

IV Sympozjum Endokrynologiczne w Gdańsku

Sprawozdanie z 37 Zjazdu Europejskiego Towarzystwa Endokrynologów Dziecięcych

Staże dla endokrynologów w Niemczech

Zmiana adresu naszej witryny

XVI Zjazd PTE już za 8 miesięcy

Przypominamy wszystkim, że 28 lutego mija termin nadsyłania streszczeń na XVI Zjazd Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego, który odbędzie się w Białymstoku w dniach 10-14 lutego 1999.

Głównymi tematami zjazdu są:

bulletMolekularne mechanizmy endokrynopatii
bulletNowotwory gruczołów dokrewnych
bulletChoroby tarczyc i przytarczyc
bulletChoroby układu podwzgórzowo-przysadkowego
bulletChoroby nadnerczy
bulletOtyłość - etiopatogeneza i leczenie
bulletMenopauza i andropauza
bulletNiedobór jodu i jego wpływ na rozwój człowieka
bulletZespół polimetaboliczny

Opłaty za udział w zjeździe będą wynosić:

przed 30 kwietnia 1999

po 30 kwietnia 1999

Członkowie PTE powyżej 30 roku życia:

200 zł

250 zł

Członkowie PTE poniżej 30 roku życia:

150 zł

200 zł

Osoby nie będące członkami PTE:

300 zł

350 zł

Osoby towarzyszące:

70 zł

120 zł

Adres Sekretariatu Zjazdu:
Klinika Endokrynologii Akademii Medycznej
15-276 Białystok, ul. M. Skłodowskiej-Curie 24A
tel.: (+48 85) 742-23-05, fax/tel. (+48 85) 744-76-11, tel.: (+48 85) 742-24-31 wew. 239
E-mail: zjazd_pte@bianet.com.pl

Wróć do początku

NowośćZjazd PTE w Internecie

Na mapie polskiego endokrynologicznego internetu pojawił się nowy punkt -- witryna XVI Zjazdu PTE w Białymstoku (http://zjazd_pte.bianet.com.pl/). Strony zjazdu podawać będą wszystkie, najaktualniejsze informacje na temat tego wydarzenia. Na razie przygotowana jest tylko informacja dotycząca strony organizacyjnej (lista hoteli, imprez towarzyszących), nie są jeszcze gotowe: lista streszczeń, wykładów czy wreszcie program zjazdu. Jest formularz pozwalający zarejestrować się jako uczestnik zjazdu poprzez internet. Tę innowację witamy bardzo ciepło, zwłaszcza że serwis od strony technicznej jest dobrze przygotowany.

Przypominamy, że listę polskich witryn endokrynologicznych podajemy na stronie Linki.

24 styczeń 1999

Wróć do początku

NowośćGratulacje dla dr hab. n. med. Beaty Kos-Kudły

Kolokwium habilitacyjne dr n. med. Beaty Kos-Kudły odbyło się 15 października 1998, a niedawno wszyscy ucieszyliśmy się informacją, że CKK zatwierdziła decyzję Rady Wydziału przynając Jej stopień doktora habilitowanego. Serdecznie gratulujemy i życzymy jak największej satysfakcji z pracy naukowej. Ponizej przedstawiamy streszczenie rozprawy habilitacyjnej.

Wróć do początku

NowośćStężenia wybranych hormonów kory nadnerczy i jajników u pomenopauzalnych kobiet z astmą oskrzelową poddanych hormonalnej terapii zastępczej

Streszczenie rozprawy habilitacyjnej dr hab. n. med Beaty Kos-Kudły

W okresie klimakterium często dochodzi do ujawnienia się objawów astmy oskrzelowej lub do pogorszenia jej przebiegu. Patomechanizm powstania tych zaburzeń nie jest dokładnie poznany. W piśmiennictwie brak jest doniesień dotyczących wpływu hormonalnej terapii zastępczej (HTZ) na układ oddechowy w tym okresie. Celem pracy była ocena czynności kory nadnerczy i jajników na podstawie badania rytmu dobowego wydzielania kortyzolu (F), androstendionu (D 4A), wolnego testosteronu (FT) i średniodobowych stężeń siarczanu dehydroepiandrosteronu (DHEAS), estradiolu (E2) i estronu (E1) oraz podstawowego wydzielania progesteronu (P) i folikulotropiny (FSH) u kobiet chorych na astmę oskrzelową w okresie pomenopauzalnym przed i po zastosowaniu hormonalnej terapii zastępczej, jak również sprawdzenie, czy istnieją powiązania pomiędzy zmianami w układzie hormonalnym a stanem klinicznym tych chorych w zależności od zastosowanej terapii.

Badania okołodobowych oscylacji stężeń hormonów w ciągu doby przeprowadzano przed zastosowaniem HTZ i po sześciu 28-dniowych cyklach terapii 17beta-estradiolem i octanem medroksyprogesteronu.

Hormonalna terapia zastępcza nie wpłynęła w istotny sposób na amplitudy i akrofazy rytmów dobowych badanych hormonów. Przed zastosowaniem HTZ u kobiet z astmą oskrzelową obserwowano tendencję do zmniejszenia średniodobowego wydzielania większości badanych hormonów (E2, E1, DHEAS, TF, D 4A i FT) w porównaniu do grupy kontrolnej. Stosowanie HTZ spowodowało wzrost stężeń E2, E1, TF i DHEAS w stosunku do wartości przed HTZ u kobiet z astmą oskrzelową leczonych glikokortykosteroidami (GK).

Oceniając zmiany wartości wskaźników spirometrycznych po zastosowaniu HTZ w porównaniu do wartości wyjściowych sprzed terapii stwierdzono statycznie znamienny wzrost parametrów "testu drobnych i średnich oskrzeli" (FEV1%, FEV1%VC, FEF25, FEF50 i FEF75) w grupie chorych leczonych GK. W czasie stosowania HTZ u chorych z astmą oskrzelową wykazano statystycznie znamienne zmniejszenie liczby nocnych zaostrzeń astmy i zmniejszenie średniego dobowego zużycia GK.

Na podstawie przeprowadzonych badań wyciągnięto następujące wnioski:

bulletKobiety w okresie pomenopauzalnym, chore na astmę oskrzelową, wykazują zmniejszone okołodobowe wydzielanie hormonów steroidowych kory nadnerczy i jajników takich jak kortyzol, siarczan dehydroepiandrosteronu, androstendion, wolny testoteron, estradiol i estron.
bulletZastosowanie hormonalnej terapii zastępczej u kobiet chorych na astmę oskrzelową w okresie pomenopauzalnym nie powoduje istotnych zaburzeń w dobowej sekrecji kory nadnerczy oraz wpływa korzystnie normalizując stężenia większości badanych hormonów w surowicy krwi.
bulletHormonalna terapia zastępcza u kobiet chorych na astmę oskrzelową w okresie pomenopauzalnym korzystnie wpływa na przebieg tej choroby, powoduje zmniejszenie dobowego zużycie leków glikokortykosteroidowych i częstości zaostrzeń astmy.

Beata Kos-Kudła

Wróć do początku

Specjaliści-endokrynolodzy w naszym rejonie

Według rejestru Wojewódzkiego Ośroka Doskonalenia Kadr Medycznych w Katowicach, w latach 1991-1998 specjalizację z endokrynologii uzyskały 24 osoby. 59 osób ma obecnie otwarty przewód specjalizacyjny, w tym 34 specjalistów chorób wewnętrznych, 12 położnictwa i ginekologii i 3 specjalistów pediatrii. W sesji wiosennej dopuszczenie do egzaminu uzyskały do tej pory cztery osoby.

22 styczeń 1999

Wróć do początku

Informacja o kursach w Śląskiej Akademii Medycznej

Śląska Akademia Medyczna organizuje w pierwszym półroczu 1999 roku kursy szkoleniowe, z których niektóre mogą zainteresować endokrynologów. Między innymi odbędą się kursy:

9-10 marca 1999
"Patogeneza i leczenie wnętrostwa u dzieci", numer kursu K-66/98/99, 10 miejsc, cena 85 zł
kierownik: dr Krzysztof Mandat, I Katedra i Klinika Chirurgii Dziecięcej, ul. Truchana 7, 41-500 Chorzów, tel. 2413251 w. 216

24-25 maja 1999
"Chirurgiczne leczenie guzów hormonalnie czynnych nadnerczy", numer kursu K-71/98/99, 20 miejsc, cena 85 zł
kierownik: prof. dr hab. Stanisław Kuśmierski, I Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej, ul. Francuska 20, 40-027 Katowice, tel. 2555052 w. 350

24-26 maja 1999
"Klimakterium i senium", numer kursu K-82/98/99, 15 miejsc, cena 90 zł
kierownik: prof. dr hab. Ryszard Poręba, IV Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii, ul. Edukacji 102, 41-100 Tychy, tel. 2270503

25-29 maja 1999
"Diabetologia kliniczna", numer kursu K-94/98/99, 30 miejsc, cena 100 zł
kierownik: prof. dr hab. Władysław Grzeszczak, Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii, ul. 3 Maja 13/15, 41-800 Zabrze, tel. 2712511

7 czerwca 1999
"Zaburzenia endokrynologiczne okresu pokwitaniowego", numer kursu K-60/98/99, 25 miejsc, cena 23 zł
kierownik: prof. dr hab. Brygida Koehler, Katedra i Klinika Endokrynologii Dziecięcej, ul. Medyków 16, 40-752 Katowice-Ligota, tel. 2023762

15-16 czerwca 1999
"Nowoczesna chromatografia cienkowarstwowa -- możliwości zastosowania w badaniach biochemicznych i toksykologicznych", numer kursu P-7/98/99, 10 miejsc, cena 90 zł
kierownik: prof. dr hab. Danuta Bodzek, Katedra Biochemii, Zakład Chemii Ogólnej, ul. Jordana 19, 41-808 Zabrze-Rokitnica, tel. 2723087

Zgłoszenia uczestnictwa dokonujemy u kierownika kursu, a opłatę należy uiścić na konto Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach, w Banku Śląskim VII Oddział Katowice, nr konta 10501214-700009103, zaznaczając na odwrocie przekazu temat i numer kursu.

29 syczeń 1999

Wróć do początku

IX Sympozjum Sekcji Chirurgii Endokrynologicznej PTE

Kraków, 6-9 czerwca 1999

W czerwcu w Krakowie odbędzie się sympozjum Sekcji Chirurgii Endokrynologicznej PTE. Tematami wiodącymi sympozjum będą:

bulletwczesna diagnostyka chorób układu endokrynnego
bulletrak tarczycy
bulletguzy hormonalnie czynne przewodu pokarmowego
bulletguzy nadnerczy
bulletguzy przysadki
bulletchoroby przytarczyc
bulletzespoły wielogruczołowe

W trakcie sympozjum odbędzie się dyskusja okrągłego stołu, poświecona strategii leczenia choroby Graves-Basedowa.

Streszczenia prac należy zgłaszać do 15 marca 1999, tego dnia upływa również termin opłacania niższej opłaty rejestracyjnej. Do 15 marca wynosi ona 200 zł dla członków sekcji i 250 zł dla innych uczestników. Po tym terminie opłata rejestracyjna w wysokości 300 zł jest jednakowa dla wszytkich uczestników. Ostateczny termin rejestracji upływa 30 kwietnia 1999.

Adres Sekrtetariatu Sympozjum:
I Katedra Chirurgii Ogólnej i Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej UJ
31-501 Kraków, ul. Kopernika 40
fax (012) 421 35 83
Nr konta: PKO BP I O/Kraków 10202892-167-338-270

Wróć do początku

Żegnamy Go pełni bólu...

Prof Jan Skrzypek
Prof. Jan Skrzypek

4 listopada 1998 roku zmarł w wieku 72 lat prof. dr hab. n. med. Jan Skrzypek, emerytowany kierownik II Katedry i Kliniki Chirurgii Ogólnej w Bytomiu Śląskiej Akademii Medycznej.

Wspomnienie o Profesorze Skrzypku, człowieku wielkich zasług dla chirurgii endokrynologicznej w Polsce, zamieścimy w specjalnym numerze biuletynu.

Wróć do początku

Konferencja naukowa endokrynologów dziecięcych

24 listopada 1998 Katedra Endokrynologii Dziecięcej Śl.A.M. i Oddział Śląski Polskiego Towarzystwa Endokrynologii Dziecięcej zorganizowały  w Domu Lekarza w Katowicach konferencję naukową. Przedstawiono referaty o substytucyjnym leczeniu hormonami płciowymi dziewcząt z zespołem Turnera i anorexia nervosa oraz o zaburzenach miesiączkowania w okresie dojrzewania.

Wróć do początku

Spotkanie Komitetu Referencyjnego Raka Tarczycy w Gliwicach

20 listopada 1998 w Centrum Onkologii w Gliwicach odbyło się posiedzenie Komitetu Referencyjnego Epidemiologii, Diagnostyki i Leczenia Raka Tarczycy. Wykład wprowadzający pt. "Relations between histopathology and molecular biology of thyroid carcinoma" wygłosił prof. Hartmut Rabes z Uniwersytetu Monachijskiego. W sesji plenarnej dyskutowano nad epidemiologią raka tarczycy w Polsce, a także omówiano problemy diagnostyki histopatologicznej. Odbyły się także posiedzenia Komisji Epidemiologii i Komisji Patomorfologii -- to ostatnie było połączone z konsultacją trudnych diagnostycznie przypadków.

Spotkanie przebiegło w twórczej, a równocześnie bardzo miłej atmosferze -- sprzyjał temu fakt, że posiedzienie zgromadziło około 100 osób, nierzadko z drugiego krańca Polski, sprzyjając wymianie doświadczeń między wszystkimi zainteresowanymi problematyką raka tarczycy.

Następne spotkanie plenarne odbędzie się w czerwcu w Krakowie,a histopatolodzy spotykają się 16 kwietnia w Gliwicach. Zapraszamy!

Wróć do początku

Nowość! Sprawozdanie z części patomorfologicznej II Posiedzenia Komitetu Referencyjnego ds. Epidemiologii, Diagnostyki i Leczenia Raka Tarczycy

Dnia 20 listopada 1998 r w Instytucie Onkologii w Gliwicach miało miejsce II posiedzenie Komitetu Referencyjnego ds. Epidemiologii, Diagnostyki i Leczenia Raka Tarczycy. W trakcie spotkania 38 patologów miało do przejrzenia 20 przypadków zgłoszonych z 6 ośrodków: Warszawa (1), Poznań (1),Olsztyn (2), Gdańsk (2), Łódź (3), Gliwice (11).

Dodatkowo organizatorzy przygotowali do przejrzenia 9 przypadków z Warsztatów Histopatologicznych poświęconych guzom tarczycy XIII-go Światowego Kongresu Patologów (18-23.10.98 Nicea).

Konsultowane przypadki były następnie omawiane w gronie wszystkich uczestniczących w spotkaniu patologów co umożliwiało swobodną wymianę uwag odnośnie prezentowanych przypadków ale nie zawsze sprzyjało wypracowaniu końcowego rozpoznania. Dyskusja towarzysząca omawianiu prezentowanych przypadków, koordynowana przez profesora A.Kuliga, dotyczyła najważniejszych problemów na jakie napotykają patolodzy zajmujący się guzami tarczycy.

W czasie spotkania omówiono 10 przypadków zgłoszonych przez Instytut Onkologii w Gliwicach. Były to w większości przypadki konsultowane w I.O., w których diagnoza pierwotna różniła się w sposób istotny od wyniku konsultacji. W 8 potwierdzono prawie jednogłośnie diagnozę ośrodka konsultującego (I.O.). W dwóch przypadkach dotyczących dzieci osiągnięcie konsensusu diagnostycznego było bardzo trudne. W pierwszym z przypadków większość patologów była za zmianą rozpoznania raka pęcherzykowego i ustaleniem rozpoznania Tumor follicularis.

W drugim z przypadków, w którym rozpoznano raka pęcherzykowego ze wznowy guza tarczycy, kryteria morfologiczne wg. większości biorących udział w spotkaniu nie pozwalały na tak jednoznaczne rozpoznanie. W tym przypadku wskazano na konieczność prowadzenia dalszej diagnostyki (BAC klinicznie ewidentnej wznowy).

W czasie dyskusji wielokrotnie podkreślano konieczność wypracowania standardów, które by ujednoliciły sposób opisu makroskopowego badanego materiału, wykrawania wycinków do badania mikroskopowego oraz formułowanie końcowego raportu (rozpoznania). Wielokrotnie zwracano uwagę na konieczność ścisłego przestrzegania kryteriów diagnostycznych przy rozpoznawaniu gruczolaka pęcherzykowego. Podkreślano bezwzględną konieczność wykonywania badań immunohistochemicznych we wszystkich przypadkach raka rdzeniastego oraz rakach niskozróżnicowanych, szczególnie w postaciach o neuroendokrynnej morfologii jądra komórkowego. Podczas dyskusji zwrócono również uwagę na konieczność weryfikacji swoich archiwów. Dotyczy to głównie przypadków rozpoznawanych wcześniej jako gruczolaki "w stanie złośliwienia". Przypadki te w zdecydowanej większości, przy zastosowaniu współczesnych kryteriów diagnostycznych, powinny być sklasyfikowane jako gruczolaki lub guzki rozrostowe tarczycy.

Podsumowując należy stwierdzić, że część konsultacyjna spotkania chociaż z braku czasu bardzo okrojona (omówiono zaledwie połowę konsultowanych przypadków), stanowiła znakomite wprowadzenie do późniejszych Obrad Komisji Patomorfologii.

Część popołudniową spotkania patomorfologów rozpoczęło omówienie przypadków z warsztatów histopatologicznych XIII Światowego Kongresu Patologów. Po raz kolejny zwrócono uwagę na konieczność szerokiego stosowania badań immunohistochemicznych we wszystkich nietypowych postaciach guzów tarczyc. Ponadto wskazano na konieczność uzupełniania, w przypadku raków tarczycy, rozpoznań o istotne czynniki prognostyczne. W dalszej części spotkania omówiono zastosowanie metod immunohistochemicznych w diagnostyce raka tarczycy (dr Dariusz Lange) oraz współczesne kryteria rozpoznawania histopatologicznego raka tarczycy (dr S.Sporny i dr J.Sygut).

Najważniejszą częścią spotkania patologów w Gliwicach było posiedzenie Komisji Patomorfologii, które poprowadził profesor A.Kulig. W czasie posiedzenia ustalono formę Raportu (Rozpoznania histopatologicznego) dla materiału operacyjnego tarczycy.

Raport powinien się on składać z :

bulletCzęści identyfikacyjnej,
bulletOpisu makroskopowego, który w sposób wiarygodny odtwarza topografię materiału operacyjnego ze szczególnym uwzględnieniem zmian patologicznych (guzków, torbieli) i marginesów (zalecane stosowanie schematów i tuszu dla zaznaczania linii cięcia),
bulletRozpoznania histologicznego zawierającego ogólnie uznane, morfologiczne czynniki prognostyczne,
bulletpTNM
bulletWyników badań dodatkowych, które pozwoliły na rozpoznanie histologiczne (np. badania immunohistochemiczne)
bulletZaleceń i uwag,
bulletAutoryzacji raportu (w przypadku rozpoznania zmiany złośliwej zalecane podpisy 2 patologów)

Za "plan minimum" opisu makroskopowego i sposobu wykrawania materiału operacyjnego tarczycy do badań mikroskopowych uznano wytyczne z podręcznika Rosai'a str.2714, przy czym dla celów opracowań naukowych zalecono stosowanie zasad zawartych w AFIP str.332. Uzgodniono, że obowiązującym podziałem klasyfikacyjnym dla Raka Tarczycy będzie opracowanie WHO z 1988 r (kolejne wydanie 1995r).

Rozpoznanie mikroskopowe zgodne z podziałem WHO powinno być poszerzone o komentarz zawierający istotne prognostycznie dane : podtyp raka, obecność w utkaniu zróżnicowanego raka komponenty litej- niskozróżnicowanej, opis stanu torebki guza, stanu torebki narządu i stanu linii chirurgicznego odcięcia tkanek.

Tylko szerokie wprowadzenie zaproponowanego powyżej schematu Raportu (wyniku histopatologicznego) może ujednolicić w skali kraju zasady diagnostyki mikroskopowej guzów tarczycy, co jest warunkiem niezbędnym dla prowadzenia Ogólnokrajowego Rejestru Raków Tarczycy.

Ustalono, że część histopatologiczna Rejestr będzie miał miejsce w Instytucie Onkologii w Gliwicach. Powołano zespół roboczy do wstecznej reklasyfikacji rozpoznań w ramach przygotowywanego Rejestru Raka Tarczycy w składzie: dr Dariusz Lange, dr J.Sygut i dr S.Sporny Na następnym spotkaniu Komitetu Referencyjnego ds. epidemiologii, diagnostyki i leczenia raka tarczycy, które odbędzie się 16 kwietnia zostaną przedstawione szczegółowe zasady funkcjonowania Rejestru.

Część patomorfologiczna w zamyśle dwudniowa, niestety z powodów niezależnych od organizatorów, została skrócona do jednego dnia.

W konsekwencji brak czasu nie pozwolił omówienie wszystkich zgłoszonych do konsultacji przypadków.

Dariusz Lange

Wróć do początku

Nowość! IV Sympozjum Endokrynologiczne w Gdańsku

W dniach od 6 do 8 listopada odbyło się IV Sympozjum Endokrynologii zorganizowane przez firmę Berlin-Chemie w Gdańsku. Pierwszy dzień obrad był poświęcony chorobom tarczycy, natomiast w drugim dniu dominowała tematyka dotycząca cukrzycy.

Prof dr hab. Maciej Gembicki w sposób przejrzysty przedstawił wszystkie metody leczenia nadczynności tarczycy. Profesor zwrócił uwagę na większe zastosowanie 131-I w terapii nadczynności tarczycy. Dzieje się tak mimo, stwierdzanej ostatnio, mniejszej jodochwytności tarczycy w ogólnej populacji. Wyymaga to jednak zwiększenia dawki 131-I o około 50%.

Prof. dr hab. Janusz Nauman przypomniał teorie dotyczące etiopatogenezy chorób autoimmunologicznych tarczycy wg Volpego, Weetmana, Botazzo i Daviesa. Profesor preferuje teorię Volpego jako najlepiej tłumaczącą kolejne ogniwa przebiegu procesu autoimmunologicznego.

Ważność ustawy z dnia 24 stycznia 1996 roku o eliminacji skutków niedoboru jodu podkreślił prof. dr hab. Zbigniew Szybiński. Celem wprowadzenia profilaktyki jodowej ma być w przyszłości:

bullet

zmniejszenie częstości wola u dzieci do mniej niż 5%

bullet

wartości TSH>5,0 powinny być stwierdzane u mniej niż 3% noworodków

bullet

zmniejszenie częstości występowania raka tarczycy

bullet

ograniczenie do 50% populacji z wydalaniem dobowym jodu z moczem poniżej 100 ?g/l.

Przedstawiając strategię operacyjną zróżnicowanego raka tarczycy, doc. Barbara Jarząb podkreśliła ważność śródoperacyjnej oceny węzłów chłonnych szyi. Zwróciła ponadto uwagę na konieczność radykalnej operacji tarczycy, gwarantującej powodzenie leczenia uzupełniającego 131-I.

Sesję popołudniową rozpoczął prof. dr hab. Andrzej Lewiński, który stwierdził, że obecnie dla rozpoznania chorób tarczycy wystarczy badanie TSH metodą ultraczułą, FT3, FT4, oznaczenie kalcytoniny, tyreoglobuliny i przeciwciał przeciwtarczycowych. Zastosowanie testu z TRH ograniczył tylko dla potwierdzenia III-rzędowej niedoczynności tarczycy.

Temat diagnostyki chorób tarczycy kontynuował dr Stanisław Sporny, podając zestaw badań immunocytochemmicznych, który obejmuje oznaczenie: tyreoglobuliny, kalcytoniny, cytokeratyny (markera nabłonkowego), antygenu leukocytarnego (LCA), S-100, wimentyny, HMB 45, CEA, chromograniny, EMA (antygenu nabłonkowego).

Następny referat przedstawili dr Jacek Kiliański i dr Tomasz Bednarczuk podkreślając, że ważne jest nie tylko jak leczyć, ale i kiedy leczyć oftalmopatię w przebiegu choroby Graves-Basedowa. Wczesne włączenie leczenia, w fazie aktywnej choroby, zwiększa szanse pacjenta na wyleczenie. Nadzieją dla pacjentów dotkniętych oftalmopatią są próby wprowadzenia terapii genowej i metod leczenia przeciwciałami przeciw limfocytom i cytokinom.

W następnych dwóch referatach ujawniły się kwestie sporne. W dyskusji po referacie dr Antoniny Sobieszczańskiej-Jabłońskiej dotyczącym tarczycy i ciąży wystąpił problem, czy wolno leczyć tyreostatykami nadczynność tarczycy u kobiet w okresie laktacji. Nadal istnieją dwie szkoły postępowania w tej sytuacji -- część endokrynologów kategorycznie mówi "nie", a część dopuszcza leczenie małymi dawkami Propycilu.

Podobne kontrowersje wystąpiły w referacie dr Małgorzaty Karbownik omawiającym zapalenia tarczycy -- czy glikokortykoidy należy traktować jako lek I rzutu w podostrym zapaleniu tarczycy, czy pozostać przy tradycyjnym sposobie leczenia niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi.

Zaproszenie przez firmę Berlin-Chemie na sympozjum do hotelu "Novotel" w pobliżu starego miasta umożliwiło nam zwiedzenie pięknego Gdańska. Przerwy między wykładami wykorzystywaliśmy na spacery uliczkami starego miasta. Niektóre z nas poszukiwały, niestety bezskutecznie, kamienicy z główką "panienki z okienka" z powieści Deotymy. Natomiast wieczorami, po obradach, zaproszono nas na uroczystą kolację w podziemiach Dworu Artusa, a następnego dnia na wieczór z pieczeniem dzika, występem kapeli cygańskiej i innymi atrakcjami. Opuszczałyśmy Gdańsk pełne wrażeń.

Ewa Ciubra-Niczewska
Grażyna Fronio

Wróć do początku

Nowość! Sprawozdanie z 37 Zjazdu Europejskiego Towarzystwa Endokrynologów Dziecięcych

Florencja, 24-27 wrzesień 1998

Europejskie zjazdy ESPE gromadzą każdego roku coraz większą liczbę uczestników i do Florencji przyjechało ponad 1500 pediatrów zajmujących się problematyką endokrynologii dziecięcej, w tym dość liczna polska reprezentacja. Obrady, jak zwykle, odbywały się na równocześnie na kilku salach, stawiając uczestników przed stałym dylematem "Z czego muszę zrezygnować żeby posłuchać tego co mnie interesuje?" Jako przykład podam równoległe sympozja zatytułowane "Patofizjologia i leczenie chorób tarczycy" i "Znaczenie wzrastania wewnątrzmacicznego dla endokrynologia dziecięcego" lub "Choroby nadnerczy" i "Jajniki w okresie dojrzewania". Wykłady plenarne poświęcone były głównie zagadnieniom biologii molekularnej. Z ponad 400 plakatów najciekawsze zostały przedstawione w postaci tzw "Miniposter sessions", na których po kilkuminutowej prezentacji pracy reszta czasu poświęcona była ciekawym dyskusjom.

Trudno jest pokrótce nawet omówić całość przedstawionego materiału. Z konieczności omówię więc sesje, na których prezentowano nowe bądź kontrowersyjne poglądy.

Jak zwykle wiele przedstawionych prac dotyczyło leczenia dziewczynek z zespołem Turnera. Poszczególne doniesienia, wykazując jednoznacznie korzystny wpływ terapii hormonem wzrostu na wzrost ostateczny, różniły się poglądami na to w jakim wieku należy rozpoczynać leczenie. Były również prezentacje mówiące o znikomej efektywności tej terapii. Nie było również zgodności co do wieku, w którym należy rozpoczynać podawanie estrogenów. Większość lekarzy podkreślała, że nie powinno się ich odwlekać powyżej 13-14 r.ż, gdyż stosowanie małych, stopniowo zwiększanych dawek estrogenów, wbrew powszechnemu poglądowi, nie wpływa niekorzystnie na wzrost ostateczny. Zbytnie opóźnianie pokwitania nie jest również wskazane z przyczyn psychologicznych.

Hormonowi wzrostu poświęcone było ciekawe sympozjum zatytułowane "Uses and missuses of growth hormone". Celem jego miało być ustalenie konsensusu w jakich jednostkach chorobowych należy stosować hormon wzrostu. Po burzliwej dyskusji zgodzono się, że bezwzględnym wskazaniem jest somatotropinowa niedoczynność przysadki, wewnątrzmaciczne opóźnienie wzrastania (IUGR), w którym nie następuje wyrównanie wzrostu do końca 2 roku życia oraz (chyba również) zespół Turnera. W tym ostatnim przypadku stwierdzono jednak, że leczenie to nie zawsze daje spodziewany efekt i że należy poszukiwać czynników prognostycznych, które pozwoliłyby określić, u których dzieci będzie ono skuteczne. O ile zauważyłam niskorosłość idiopatyczna nie była dyskutowana jako jednostka chorobowa, w której należy wprowadzać terapię hormonem wzrostu. Ostatecznie uzgodniono, że wyniki dyskusji zostaną opublikowane w postaci europejskich "Guidelines".

Wewnątrzmaciczne opóźnienie wzrastania było przedmiotem jeszcze innego sympozjum, tym razem w aspekcie zaburzeń dojrzewania. Wysunięto hipotezę, że u dzieci z IUGR rozwija się poliendokrynopatia manifestująca się między innymi insulinoopornością i hiperadrogenizmem pochodzenia nadnerczowego. Dziewczynki z IUGR są więc szczególnie predysponowane do wystąpienia przedwczesnego adrenarche i pubarche, a w późniejszym okresie życia do zaburzeń miesiączkowania i zespołu policystycznych jajników.

W sesji poświęconej chorobom tarczycy potwierdzono w zasadzie konieczność jak najwcześniejszego(do 2-3 tyg życia) wprowadzania substytucji lewotyroksyną w początkowej wysokiej dawce 10-12 m gramów/kg masy ciała u dzieci z wrodzoną niedoczynnością tarczycy. Leczenie nadczynności tarczycy u dzieci powinno się, tak jak dotychczas, rozpoczynać od leczenia tyreostatykami, a dopiero w razie nawrotu rozpatrywać leczenie operacyjne. Prelegentka przyznała, że nie ma doświadczenia w leczeniu nadczynności tarczycy jodem radioaktywnym, toteż nie uzgodniono w czasie sesji stanowiska co do stosowania tej metody terapii.

Sesje prezentujące nowe doniesienia na temat leptyny cieszyły się niesłabnącym powodzeniem tak, że nawet na podłodze trudno było znaleźć miejsce siedzące. Podkreślano rolę tego hormonu jako neurotransmitera, który może odgrywać istotną rolę w procesie inicjacji dojrzewania. Stwierdzono również, że istnieje rytm dobowy wydzielania leptyny ze szczytem w godzinach nocnych, a różnice w stężeniu tego hormonu pomiędzy płcią męską a żeńską są obecne już w okresie noworodkowym. Wiele uwagi poświęcono również insulinopodobnym czynnikom wzrostu oraz białkom je wiążącym, starając się wyjaśnić ich rolę w procesie wzrastania wewnątrzmacicznego.

Program naukowy kongresu był w tym roku szczególnie bogaty i ciekawy. Cieszyłam się, że miałam już wcześniej okazję podziwiać zabytki i muzea Florencji i że mogłam bez żalu poświęcić cały czas "zdobyczom nauki". Muszę podkreślić, że na koniec spotkała mnie za to nagroda. Ostatnia sesja, do której dotrwało już niezbyt wielu uczestników kongresu, przeznaczona była na wręczenie dorocznych nagród. Pierwszą z nich, przyznawaną młodemu wybitnemu naukowcowi, otrzymał Martin Wabitsch, mój bliski przyjaciel z Niemiec, którego miałam również zaszczyt gościć w tym roku w Polsce na Sympozjum w Wiśle-Jaworniku. Nagrodę ESPE wręczono prof. Kerstin Albertsson-Wikland za badania nad terapią hormonem wzrostu. Po otrzymaniu nagrody pani profesor wygłosiła tak piękny i wzruszający wykład, że zapominając o zmęczeniu słuchałam go z zapartym tchem. Chyba nigdy wcześniej nie słyszałam równie głęboko humanistycznego i wspaniałego wystąpienia, w dodatku z ust osoby niezwykle skromnej, podkreślającej zasługi przede wszystkim swojego zespołu. Ten wykład był chyba najcenniejszą rzeczą przywiezioną przeze mnie tego roku z Florencji.

Ewa Małecka-Tendera

Wróć do początku

Staże dla endokrynologów w Niemczech

Biuro d/s Zagranicznych Programów Pomocy w Ochronie Zdrowia poinformowało o możliwości ubiegania się o kilkumiesięczne staże w klinikach niemieckich, dla lekarzy praktyków specjalizujących się m.in. w endokrynologii. Pobyt w roku 1999 będzie trwał od 3-6 miesięcy. Warunki stażu są bardzo atrakcyjne:

bulletzakwaterowanie w pokojach gościnnych przy klinice
bulletzapewnione pełne utrzymanie
bulletkieszonkowe (na osobiste wydatki) -- 500 DM miesięcznie

Wymagania dotyczące kandydatów:

bulletdobra znajomość języka niemieckiego w mowie i piśmie, umożliwiająca porozumiewanie się bez trudności
bulletco najmniej 1 stopień specjalizacjii -- preferowany będzie 2 stopień

Staże organizuje niemiecka organizacja charytatywna -- Hilfsaktion für Universitätskliniken und Krankenhäuser in Polen eV, której przewodniczącym jest prof. Arno Gill (tel. 0049 - 78216586, fax 0049 - 782162324). W konkursie kandydatur, organizowanym przez Biuro d/s Zagranicznych Programów Pomocy w Ochronie Zdrowia wspólnie z Departamentem Nauki i Kształcenia MZiOS, weźmie udział prof. Gill.

Kandydatów prosimy o zgłoszenie się do 1 października 1998 na adres:
Biuro d/s Zagranicznych Programów Pomocy w Ochronie Zdrowia
ul. Długa 38/40, 00-238 Warszawa
tel. (022) 6351397, tel./fax (022) 6351398, fax (022) 8318888
e-mail: pharehc@medianet.com.pl, biuro001@medianet.com.pl 

Spotkanie kwalifikacyjne kandydatów odbędzie się w Warszawie 8 i 9 października 1998.

Wróć do początku

Zmiana adresu naszej witryny

Zwracamy Państwu uwagę na zmianę naszego adresu!
Nowy adres: https://members.tripod.com/pteslask
Zmiana jest nieznaczna, bo usunięto tylko tyldę -- spowodowane to jest koniecznością kompatybilności z programem FrontPage 98.
Prosimy o uaktualnienie swoich odnośników!

 

Wróć do początku

 

 

Biuletyn nr 15 ] Biuletyn nr 14 ] [ Biuletyn nr 13 ] Biuletyn nr 12 ] Biuletyn nr 11 ]


stat4u
Ostatnio zmodyfikowano: Tuesday, 19 February 2002
Te stronę obejrzało Hit Counter gości.
Wszystkie prawa zastrzeżone: © 1998-2002 Polskie Towarzystwo Endokrynologiczne, Oddział Śląski